Vào tháng 11, Bộ GTVT đã hủy đấu thầu hai dự án đường cao tốc Bắc Nam là Quốc lộ 45-Nghi Sơn và Nghi Sơn-Diễn Châu do không tìm được “nhà đầu tư” nào. Đây là 2 trong 8 dự án đường cao tốc Bắc – Nam mà trước đó Quốc hội đã quyết định đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP).
Trong 8 dự án này, đầu năm Bộ GTVT không có công ty nào tham gia sơ tuyển lĩnh vực giao thông – vận tải và cũng không có công ty nào tham gia dự án Vĩnh Hảo-Phan Thiết.
Cho đến nay, ba trong số tám dự án đường cao tốc Bắc Nam dự kiến triển khai đều chưa thu hút được nguồn lực ngoài ngân sách quốc gia. Tháng 6, Quốc hội quyết định chuyển dự án Vĩnh Hảo-Phan Thiết thành đầu tư công. Đối với các dự án Quốc lộ 45-Nghi Sơn và Nghi Sơn-Diễn Châu, Bộ GTVT kiến nghị Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét lại việc phê duyệt kinh phí. Trong tháng 10, do không có công ty nào nộp đơn nên UBND tỉnh Tuyên Quang đã hủy sơ tuyển nhà đầu tư thực hiện dự án đường cao tốc Phú Thọ-Tuyên Quang. Tỉnh đã kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải chuyển đổi dự án sang hình thức đầu tư công.
Đường cao tốc Larson-Tuyi sẽ được nối với dự án đường cao tốc Bắc Nam đang triển khai. Ảnh: Võ Thanh.
Phân tích lý do nhiều dự án PPP không hấp dẫn ông Trần Chung, Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư xây dựng công trình giao thông (VARSI), cho rằng đối với các nhà đầu tư, thách thức lớn hơn cả là huy động vốn tín dụng. Vốn đầu tư vào các dự án hạ tầng giao thông theo hình thức PPP là rất lớn, chẳng hạn như dự án Vĩnh Hảo – Phan Thiết dài 101 km, tổng vốn đầu tư hơn 11,6 nghìn tỷ đồng, thời gian vay dài tiềm ẩn rủi ro cho ngân hàng, khó vay vốn.
Trong giai đoạn này, nhiều dự án BOT gặp vướng mắc về việc thu phí làm ảnh hưởng đến doanh thu thực tế. Tình hình kinh tế thấp hơn so với kế hoạch tài chính đề ra ban đầu.
Ngoài ra, ông Zhong cũng thừa nhận rằng các chính sách liên quan thường xuyên thay đổi, chẳng hạn như các quy định về thuế, phí hay quản lý và sử dụng tài sản. Công chúng .. Gây rủi ro cao trong quá trình đầu tư và có tác động tiêu cực đến việc thúc đẩy đầu tư dài hạn. Nhiều dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước nhưng chậm thanh toán cũng khiến chủ đầu tư lo lắng.
Với tiến độ của dự án đường cao tốc Bắc Nam, giám đốc điều hành VARSI đã nêu trong “hồ sơ mời thầu” rằng nhà đầu tư chỉ có tối đa 6 tháng để hoàn thành việc đấu thầu. Huy động vốn tín dụng; trường hợp không huy động được vốn thì cơ quan nhà nước có liên quan hủy bỏ hợp đồng. Ông Tung Chee-hwa cho biết: “Về mặt huy động vốn ở Việt Nam, thời hạn được coi là quá gấp gáp.” “Do hàng loạt khó khăn nêu trên, cơ hội tiếp cận dự án đường cao tốc phía Bắc của các nhà đầu tư là rất thấp. Cơ hội ở khu vực phía Nam là rất thấp.” Ông nói. Khi cơ chế hợp tác công tư cùng có lợi và tạo dựng được niềm tin, quốc gia có thể kêu gọi công dân và quốc gia cung cấp thêm vốn. Đầu tư nước ngoài là sức mua tương đương. Phó chủ tịch Hiệp hội VARSI nêu thêm một số vấn đề, đơn cử như nhiều dự án BOT hiện nay không được tăng giá theo lộ trình, kinh phí hỗ trợ của Notough State… khiến nhà đầu tư không mặn mà với các dự án BOT mới. Theo ông, nếu không thể huy động vốn tín dụng thông qua ngân hàng, các cơ quan quản lý có thể hủy bỏ nó thông qua các chính sách, chẳng hạn như cho phép phát hành trái phiếu xây dựng được nhà nước bảo lãnh.
Ở góc độ doanh nghiệp, ông Pan Fan, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty TNHH Tập đoàn Đèo Cả cho biết: “Nhiều công ty có năng lực về kỹ thuật để làm đường cao tốc nhưng chính sách thường xuyên thay đổi khiến họ lo lắng khi tham gia vào lĩnh vực hạ tầng giao thông. Các dự án thường đòi hỏi vốn đầu tư rất lớn, kéo dài 10 năm. “” Theo ông, thông qua hợp đồng BOT, nhà đầu tư và các tổ chức công liên quan bình đẳng với nhau. Nhưng trên thực tế, các cơ quan quản lý có thể ngược lại, nhà đầu tư không thực hiện đúng lời hứa của mình, Nếu cơ quan quản lý không thực hiện đúng cam kết thì sẽ không xử phạt vì không có chế tài. -Mặt bằng Quốc lộ Hải Sơn – Quốc lộ 45 có đầu tư công Ảnh: Anh Duy
Dưới góc độ cơ quan quản lý, công tư Ông Nguyễn Viết Huy, Phó Chủ tịch Công ty Đối tác (Bộ GTVT) cho biết, vốn vay ngân hàng thường chiếm 30-50% tổng vốn đầu tư của các dự án BOT, tuy nhiên, DN khó vay vốn vì các ngân hàng lo rủi ro liên quan đến các dự án thu nhập thấp trong tương lai gần. .
“Luật đầu tư theo luật PPP sẽ có hiệu lực. Từ năm sau (2021). Hiện tại, các nhà đầu tư chưa biết mình sẽ được hỗ trợ gì theo luật mới nên về tư tưởng họ đang chờ nghị định cụ thể hóa. Quyền lực để quản lý toàn diện các khiếm khuyết của dự án BHewitt đã từng gặp khó khăn trong quá khứ và luật PPP mới đã có hiệu lực tích cực hơn trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng giao thông.
“Nhà nước cần tăng cường hỗ trợ vốn cho các dự án hạ tầng giao thông ô tô.
Tổng mức đầu tư của dự án đường 45 Nghi Sơn dài 43 km là 6.330 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành vào năm 2023. Sau khi đấu thầu , Dự án thành lập liên danh, tuy nhiên, đề xuất kỹ thuật của nhà đầu tư không đáp ứng các điều kiện theo quy định nên không trúng thầu.
Dự án đường cao tốc Wushan-Dianzhou dài 50 km với tổng vốn đầu tư 838 tỷ đồng đang được đấu thầu. Sau đó, sở quản lý không nhận được hồ sơ mời thầu.
Dự án đường cao tốc Quảng Nguyên – Phú Thọ nối với đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai dài 40,2 km theo hình thức PPP, tổng mức đầu tư theo hợp đồng BOT khoảng 3.271 tỷ đồng. Trong đó, huy động vốn thương mại và tín dụng 2.760,3 tỷ đồng .—— Đoàn Loan